Kαστοριά
ΛΙΜΝΑΖΟΝΤΑ XPONIA...
Είναι μία από τις πιο ?σκηνικές? πόλεις στην Ελλάδα. Εξαίρεση ομορφιάς σ?
έναν κανόνα κακογουστιάς. Ακριτική, κάποτε πλούσια αλλά πάντα αρχοντική η
Καστοριά περνά λιμνάζοντα χρόνια, λόγω της γούνας βέβαια, που δεν είναι
στις καλύτερες μέρες της.
κείμενο & φωτογραφίες: Ακης Τεμπερίδης
Ανατολή ηλίου στον Προφήτη Ηλία, την ?ταράτσα? της Καστοριάς. Ανεβασμένος
παράνομα - φωτογραφική αδεία - στο καμπαναριό, προσπαθώ να πιάσω με το φακό
το ξύπνημα της πόλης. Οι πρώτες ακτίνες του ήλιου πέφτουν στο απέναντι
βουνό και τα κοκόρια ξυπνούν. Όσο το φως φτάνει στην πόλη τόσο αυτή φορά τα
καλά της. Λίγο η λίμνη, λίγο η αμφιθεατρική προοπτική της χερσονήσου με τη
σουλουπωμένη αρχιτεκτονική, χαρίζουν εκείνο τον αέρα αρχοντιάς στην
Καστοριά και με κάνουν να παραδεχθώ και ζωντανά αυτό που μου έδειχναν πάντα
οι φωτογραφίες της: ότι ναι, είναι μια όμορφη πόλη, μια παρένθεση
αισθητικής στη χώρα της ?αναρχιτεκτονικής? του μπετόν και της πλάκας...
Από τη στιγμή που μια πόλη δεν κρίνεται μόνο από τις φωτογραφίες της,
κατηφορίζω με το Κλειώ στο κέντρο, την ώρα που η καθημερινότητα των
κατοίκων μπαίνει στο καλούπι: τα πρώτα αυτοκίνητα ξεπαρκάρουν, περνάνε από
την πλατεία Δαβάκη (όλα περνάνε από κει), και οδηγούν τους Καστοριανούς
στις δουλειές τους. Είναι χαρακτηριστικό και ενοχλητικό μαζί, το πόσο οι
κάτοικοι χρησιμοποιούν τ? αυτοκίνητο σε μια τόσο μικρή πόλη. Είναι οι
ανηφόρες, στενάκια όλες, που κλείνουν την πόρτα στα μεγάλα λεωφορεία. Πόσο
θα ταίριαζε ένα τραμάκι σε στυλ Σαν Φραντσίσκο, αλήθεια, ανάμεσα στ?
αρχοντικά και τις διάσπαρτες εκκλησούλες που συναντάς παντού...
Στο καλόγουστο κτίριο του Δήμου, ο Τάσος Σφηνορουλάκης, νέος, ανήσυχος και
αντιδήμαρχος, προσπαθεί να με βάλει στο κλίμα της πόλης, να με κάνει να την
καταλάβω, σε μια μέρα - πυρετό, λόγω της ετοιμασίας πολιτιστικών εκδηλώσεων
σε συνεργασία με φορείς από τη Σερβία: ?λείπει η υποδομή από την Καστοριά,
τουριστική και πολιτιστική. Δεν υπάρχει κολυμβητήριο, δεν υπάρχει ωδείο και
θεατρικές επιχειρήσεις. Το αεροδρόμιο δεν δέχεται μεγάλα αεροπλάνα ενώ η
οδική σύνδεση με Θεσσαλονίκη είναι κακή?. Πέρα από τα παράπονα, το κλίμα
που επικρατεί στο δημαρχείο είναι αισιόδοξο. Ακόμη πιο αισιόδοξο είναι ότι
οι άνθρωποι που δουλεύουν μαζί με τον Τάσο - οι άνθρωποι του δημάρχου -
είναι όλοι νέοι.
Στο ισόγειο του δημαρχείου, μέσα στο στούντιο του δημοτικού ραδιοφώνου,
γνωρίζομαι με τους... opinion leaders, τους ανθρώπους που ενημερώνουν
καθημερινά την ακριτική πόλη. H εποχή που περνάμε είναι ραδιοτηλεκρατούμενη
και η Καστοριά δεν ξεφεύγει από τον κανόνα: 6-7 σταθμοί, πέραν του κρατικού
προγράμματος, γεμίζουν τα FM με μουσική, τοπικά νέα, ακόμη και τραγούδια
γερμανικού σταθμού με δορυφορική λήψη.
H κίνηση στο κέντρο της πόλης είναι έντονη από το πρωί. H Μητροπόλεως, η
ραχοκοκκαλιά της αγοράς - δεν έχει πολλά μαγαζιά είναι αλήθεια. Οι
Καστοριανοί, χρόνια τώρα παρήγαγαν για λογαριασμό άλλων. Γούνα βεβαίως... H
Καστοριά, όπως και κάθε άλλη παραλίμνια πόλη, είναι σαν δύο πόλεις μαζί. Το
κέντρο που σφύζει από κίνηση και κόρνες και η ανοιχτωσιά του υδάτινου
στοιχείου, που εδώ περιβάλλει την πόλη. H καθημερινότητα ενάντια στη φυγή,
η ένταση κόντρα στη γαλήνη.
Μετά το καφεδάκι με τους παλιούς ψαράδες στη βόρεια ακτή, μπαίνουμε στην
παραδοσιακή βάρκα παρέα με τον κυρ Ζαφείρη το Λουκά, έμπειρο ψαρά και
λιμνοφύλακα - υπάλληλο του Δήμου σήμερα. Πιο μπροστά η συζήτηση είχε
φουντώσει στον καφενέ. Αντικείμενο, η λίμνη, τι άλλο; Οι γνώμες διήσταντο.
?Ποιο είναι το μεγάλο πρόβλημα της λίμνης και τι φταίει τελικά κυρ
Ζαφείρη;?, ρωτάω αφελώς. ?Είναι άρρωστη η λίμνη σήμερα. Έξι χρόνια τώρα δεν
βγαίνει μεροκάματο, τα τελευταία τέσσερα γριβάδι δεν έχει, μόνο πεταλούδα
βγάζουμε. Χρειάζεται ανακύκλωση η λίμνη, αυτή την εποχή έχει ένα μέτρο νερό
παραπάνω από το κανονικό?. Πραγματικά, πριν από αρκετά χρόνια, ο τότε
δήμαρχος Πετκανάς έφτιαξε τείχισμα για να μη χάνεται το νερό της λίμνης.
Αναγκαίο τότε το έργο αλλά σε συνδυασμό με τη ρύπανση από τα λήμματα της
πόλης, νέκρωσε το βιοσύστημα της λίμνης, οι καλαμώνες μειώθηκαν και το ψάρι
- που γεννούσε εκεί - έπαψε να υπάρχει. 25 περίπου ψαράδες στην Καστοριά
και άλλοι τόσοι στα γύρω χωριά, αντιμετωπίζουν οικονομικό πρόβλημα, αφού η
πεταλούδα που δουλεύουν πουλιέται για ένα κομμάτι ψωμί. Έτσι, η ψαρομάνα
Καστοριά τρώει σήμερα ψάρι από τη Βόλβη, τη Βουλγαρία και την Τουρκία.
Ουδέν σχόλιον...
H λίμνη. Το αντίβαρο της ζωής στην Καστοριά απέναντι στη γούνα. Μέχρι τα
μέσα του ?60, το έπινες το νερό της, όπως μας είπαν. Μετά το ?75 άρχισε να
καταστρέφεται από την ανάπτυξη της πόλης. Πάλι καλά που ξεκίνησε το
αποχετευτικό έργο και τώρα το 70% των λημμάτων δεν πέφτει εκεί. Σε 5
χρόνια, όλοι ελπίζουν, ότι η λίμνη θα γίνει όπως παλιά. Μακάρι, όχι μόνο
για την επιβίωση των ψαράδων, αλλά και για την τουριστική προοπτική ης
ίδιας της πόλης, που σήμερα είναι χλωμή. Ακούγεται παράξενο, αλλά μια τόσο
όμορφη πόλη, σήμερα δεν έχει οργανωμένο τουρισμό. Μόνο μεμονωμένοι
επισκέπτες, κυρίως ξένοι και με οικολογικές ανησυχίες, την επισκέπτονται.
Δεν υπάρχει καν ένα πλοιάριο για να κάνει το γύρο της λίμνης, τα ξενοδοχεία
είναι, ως επι το πλείστον, ακατάλληλα για φιλοξενία επιπέδου, η χερσαία
σύνδεση με Θεσσαλονίκη και Αθήνα, περιπετειώδης (...), ενώ ο Γράμμος είναι
ακόμη γεμάτος από νάρκες του Β? παγκόσμιου πολέμου. Κι όμως η Καστοριά
μπορεί να χαρίσει μέρες δροσιάς το καλοκαίρι και φυγής το χειμώνα. Είναι
μια πόλη για όλες τις εποχές. O πολιτισμός, με τις εκκλησίες και τ?
αρχοντικά της, η λίμνη, ο Γράμμος που την περιβάλλει, οι κοντινές Πρέσπες,
τα ποτάμια πέστροφας που ρέουν γύρω της, το παρθένο δάσος με τις αρκούδες,
το Βίτσι με τις χιονοδρομίες του, θα είχαν μετατρέψει σε οποιαδήποτε άλλη
χώρα, μια πόλη σαν την Καστοριά, θέρετρο υψηλού τουρισμού.
Το ταξιδάκι μας με την παραδοσιακή βάρκα του κυρ Ζαφείρη στη λίμνη, μας
φέρνει από την πίσω πλευρά του βουνού, παράλληλα με το δρόμο που ενώνει τις
δύο όχθες της πόλης. Στην απέναντι πλευρά, στο Δισπηλιό, έχει βρεθεί το
1932 ο λιμναίος προϊστορικός οικισμός, που χάρισε νέα διάσταση στο ιστορικό
υπόβαθρο της Καστοριάς. Ακόμη και η βάρκα που μας μεταφέρει ήταν ακριβώς
έτσι εκείνα τα χρόνια. Γι? αυτό ίσως διάφοροι τεχνίτες σήμερα, συνεχίζουν
να τη φτιάχνουν με τον ίδιο τρόπο, χρησιμοποιώντας ξύλο από δρύ, καραγάτσι
ή καστανιά.
ΖΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑ
Έχει μεσημεριάσει. Καθόμαστε σε ένα από τα μπαράκια του κέντρου, το...
Κολωνάκι της Καστοριάς, παρέα με τον Ηλία Τζανίδη, μουσικό παραγωγό του C
FM. Όταν η πιτσιρικαρία σχολάει, πεζοδρόμια και τραπεζάκια έξω γεμίζουν,
όσο τουλάχιστον το επιτρέπει ο καιρός. Φραπόγαλο και τσιγάρο η επιλογή της
νέας γενιάς κι εδώ. Αλήθεια, πως είναι οι νέοι στην Καστοριά και πως
βλέπουν το μέλλον τους, όποιοι το βλέπουν τέλος πάντων; ?Φεύγουν το χειμώνα
για να σπουδάσουν. Μετά την ανάπαυλα του καλοκαιριού, οι περισσότεροι θα
εμφανιστούν τα Χριστούγεννα και θα φύγουν μετά τα Ραγκουτσάρια?, λέει ο
Ηλίας. ?Λείπει το πανεπιστήμιο από δω ενώ δεν υπάρχουν και δουλειές μετά
την κρίση της γούνας?.
Πραγματικά, δεν θέλει πολλή σκέψη για να καταλάβεις το αδιέξοδο του νέου σε
μια ακριτική πόλη μερικών δεκάδων χιλιάδων κατοίκων, πόσο μάλλον στην
Καστοριά που για αιώνες αφιερώθηκε σε ένα και μόνο επάγγελμα. Μετά το
σχολείο οι επιλογές είναι ελάχιστες, οι εξής δύο ουσιαστικά: ή σπουδές και
φυγή στο εξωτερικό (ή τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα) ή ένταξη στη γουνοποιία
με αμφίβολες προοπτικές πλέον. Το κλίμα είναι κακό για τη νεολαία και -
όπως λέει ο Ηλίας - η διακίνηση ναρκωτικών είναι σε έξαρση, ειδικά του
χασίς αυτή την εποχή. Πέρα από την κλασική νεοελληνική ψυχαγωγία, καφεδάκι
μεσημέρι - απόγευμα, ποτό και κλάμπινγκ το βράδυ, οι δυνατότητες για φυγή
είναι λίγες ή μάλλον δεν τις ψάχνουν οι πιτσιρικάδες της Καστοριάς. Τα
Ραγκουτσάρια - το ιδιότυπο καρναβάλι της Καστοριάς την πρώτη βδομάδα του
χρόνου - είναι μάλλον φολκλόρ για τους νέους, όσο για το river party,
διαρκεί μόνο λίγες μέρες κάθε καλοκαίρι. Τις υπόλοιπες, η Καστοριά πέφτει
σε λήθαργο. Είναι παράδοξο. Σε μια πόλη που προσφέρει φυγή στον επισκέπτη
της, οι νέοι της αναγκάζονται(;) να φεύγουν...
Στη βόρεια ακτή, είναι οι εγκαταστάσεις του Ναυτικού Ομίλου. Πρωί πρωί,
αθλητές και αθλήτριες βγάζουν τα σκάφη στη λίμνη για προπόνηση. Είναι καμιά
εβδομηνταριά συνολικά. Στα 35 χρόνια ιστορίας του NOK, οι κωπηλάτες του
έφεραν ελληνικά πρωταθλήματα και διακρίσεις σε αγώνες παγκόσμιου επιπέδου.
O Τάκης Βλάχος - προπονητής του ομίλου σήμερα - έχει το δικό του παράπονο
για τη χλιαρή αντιμετώπιση του αθλήματος από την Αθήνα: ?παρά τις
διακρίσεις που φέραμε, τα χρήματα της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού είναι
ελάχιστα για τις ανάγκες μας. Ευτυχώς που μας βοηθά ο Δήμος και κάποιοι
Καστοριανοί?. Φανταστείτε ότι αθλητές σαν τον Παντελή Παπατέκο (με
προοπτικές για την Ολυμπιάδα του ?96) και τη Θέκλη Λουκά (2η στο παγκόσμιο
το 1990) μένουν αβοήθητοι τη στιγμή που η Καστοριά θα?πρεπε να γίνει μια
από τις μητροπόλεις της κωπηλασίας στην Ευρώπη. Ακόμη και ο αγώνας ανάμεσα
στα πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Κέμπριτζ, δεν έγινε φέτος στον Τάμεση
του Λονδίνου αλλά εδώ, στη λίμνη της Ορεστιάδας.
APXH TOY ΤΕΛΟΥΣ ΓΙΑ TH ΓΟΥΝΑ;
Ανέκαθεν συνδέαμε την Καστοριά με τις γούνες. ?Πολλά λεφτά οι γουναράδες
της? έλεγαν κάποτε. Έβλεπες αυτοκίνητο με πινακίδες Καστοριάς και το
κοιτούσες περίεργα έως και ζηλόφθονα. Και πραγματικά, η γούνα ήταν το
προϊόν που έκανε την πόλη αυτή, πασίγνωστη στα πέρατα του πλανήτη.
Τα πράγματα δεν είναι έτσι σήμερα. H γούνα, σαν προϊόν και η γουνοποϊα σαν
κλάδος περνάει μεγάλη κρίση τα τελευταία 7-8 χρόνια. H Καστοριά το
αισθάνεται αυτό καλά στο πετσί της, αφού κάποτε έφτασε να παράγει το 1/3
της παγκόσμιας παραγωγής - επίδοση μοναδική σε μια Ελλάδα που πάντα
αρνιόταν να παράγει. Και αν η έννοια της κρίσης δηλώνει κάτι το περαστικό,
τότε η γούνα μπορεί να μην περνά ακριβώς κρίση, αλλά να ακολουθεί μια
ελεύθερη πτώση που ίσως να την οδηγήσει κάποτε και στο θάνατο. Τι σημαίνει
αυτό για την Καστοριά; Επιβίωση για περισσότερες από 2.500 μονάδες -
βιοτεχνίες φασόν οι περισσότερες - και ανεργία για περισότερους από 15.000
ανθρώπους. Ήδη, ενώ κάποτε έφτιαχναν τη γούνα μεγάλες βιομηχανίες, αργότερα
η παραγωγή πέρασε στις βιοτεχνίες και αργότερα στα σπίτια. Ενώ για χρόνια η
Καστοριά έδινε δουλειά σε όλα τα γύρω χωριά, σήμερα, η εσωτερική
μετανάστευση γυρίζει πίσω. O ανταγωνισμός από παραγωγούς της ανατολής, η
οικολογική ευαισθησία των παραδοσιακών αγορών, αλλά και το γεγονός ότι η
γούνα ξεπεράστηκε σαν προϊόν από άλλα είδη ένδυσης, έφεραν τη μεγάλη πτώση.
H οποία δεν έγινε με τραγικό - ακόμη - τρόπο, λόγω της νέας μεγάλης αγοράς,
της Ρωσίας.
Οδηγώ το Κλειώ στην πόλη και σε κάθε στενό βρίσκω κομμάτια βιζόν τεντωμένα
πάνω σε πατρόν. Κάθε γωνιά κι ένα γουναράδικο. Σ? ένα απ? αυτά, ο Λεωνίδας
και 4-5 συνεργάτες του, φτιάχνουν ένα βιζόν κάθε μέρα, φασόν βέβαια. ?Η
γούνα έγινε εποχιακή δουλειά πια, τα μαγαζιά μειώθηκαν κι από το Γενάρη
μέχρι τον Ιούλιο ελάχιστοι δουλεύουν?. Στο πάτωμα, εκατοντάδες απεξέργαστα
δέρματα Μινκ, περιμένουν να γίνουν γούνα. 55 με 60 θηλυκά χρησιμοποιούνται
για να γίνει ένα παλτό. Γνωρίζω πως τα πανέμορφα ζωάκια δεν είναι άγρια
αλλά εκτρέφονται σε φάρμες του εξωτερικού γι? αυτό ακριβώς το λόγο. Τολμάω
να ρωτήσω το Λεωνίδα, πως αισθάνεται που βγάζει το ψωμί του από τα ζώα:
?μου κακοφαίνεται που κάνω μια δουλειά από ψυχές που σκοτώνονται.
Συναισθηματικά με ενοχλεί είναι αλήθεια...?
Αφήνω τη μικρή, ακατάστατη αλλά γραφική βιοτεχνία και τραβάω το δρόμο προς
το Νεστόριο. O Θανάσης Μιχιτσόπουλος, παρότι διοικεί μια από τις πιο
μεγάλες και παλιές γουνοποιϊες, είναι απαισιόδοξος για τον κλάδο του:
?Αλλαξε ο κόσμος και η γούνα - που κάποτε ήταν σύμβολο καταξίωσης - σήμερα
δε μετράει πια, αφού η οικολογική ευαισθησία επικράτησε παντού. H αγορά
έπεσε πάλι απότομα το ?94 και άλλαξε ο τρόπος δουλειάς μας. Κάποτε
δουλεύαμε με μεγάλους οίκους, σήμερα με Ρωσοπόντιους. Μπήκαν άσχετοι στο
επάγγελμα, το χρήμα φεύγει εκτός κλάδου και ο ανταγωνισμός από την Κορέα
και το Χονγκ Κονγκ είναι μεγάλος. Πιστεύω ότι η γούνα ξεπεράστηκε κιόλας κι
ας μην το παραδέχονται άλλοι?.
Μετά από μια επίσκεψη στην ΕΔΙΚΑ (Εκθετήριο Δημοπρατήριο Γούνας Καστοριάς)
- το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο γούνας στα Βαλκάνια - και αφού συνάντησα
2-3 ακόμη βιοτέχνες του χώρου, η εικόνα που είχα για τους γουναράδες άλλαξε
ριζικά. Μπορεί ακόμη να μου φαίνεται άσχημο να φοράμε ζώα για να ζεσταθούμε
(ή να επιδειχθούμε), εδώ όμως το θέμα σχετίζεται με το μέλλον ενός
ολόκληρου νομού. Επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο, σκέφτομαι ότι αυτοί οι
άνθρωποι θα βρουν τον τρόπο φτιάχνοντας γούνες ή οτιδήποτε άλλο. Δεν
μπορεί, κάποτε κατέκτησαν τον κόσμο στο χώρο τους...
H δύση του ήλιου με βρίσκει στο Ντολτσό, την πιο παραδοσιακή πλατεία της
Καστοριάς. Μετά από μια επίσκεψη στο λαογραφικό μουσείο, το οποίο ήταν
κάποτε το αρχοντικό της οικογένειας Νεράντζη - Αϊβάζη, περπατώ στα σοκάκια.
Πιτσιρικάδες με τα mountain, άλλοι που παίζουν μπάλα, μια αθώα εικόνα της
πόλης. Γύρω - γύρω, οι οικοδομές του ?60-?70 πνίγουν τις άλλοτε καλαίσθητες
γειτονιές. Στην παραλία, τα καφε γεμίζουν. Για δύο μέρες, οδήγησα,
περπάτησα και επισκέφτηκα τις περισσότερες πλευρές αυτής της πόλης. Μίλησα
με αρκετούς από τους ανθρώπους της. Για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον
της. Για την επιβίωση της λίμνης και την κρίση της γούνας. Για τις ορεινές
διαδρομές του Γράμμου, για τις βυζαντινές εκκλησίες και τα αρχοντικά της.
Ακουσα για το river party και τα Ραγκουτσάρια, για το λιμναίο οικισμό και
το ?Ουράνιο Τόξο?, το κόμμα που επιθυμεί απόσχιση - αν κατάλαβα καλά - των
Μακεδόνων από την υπόλοιπη Ελλάδα. Σύγκρινα την αισθητική της πόλης αυτής
με τον προβληματισμό των κατοίκων της. Και κατέληξα ότι η Καστοριά είναι
ένα νησί (λένε ότι ήταν κάποτε), ακρογωνιαία τοποθετημένο στην πιο
παραμελημένη πλευρά της αφελούς χώρας μας. Σε απόσταση πολύ μεγάλη για τα
κέντρα αποφάσεων της Αθήνας ή και της Θεσσαλονίκης ακόμη. Πόλη που ποτέ δεν
απασχολεί τα κεντρικά δελτία, που δεν ανήκει στο νεοελληνικό ?κοινωνικό
γίγνεσθαι?. Και σκέφτηκα πως αν κάποιοι -προσκολλιώμενοι της εξουσίας -
σοβαροφανείς ?κύριοι? δεν ξυπνήσουν (ή δεν φύγουν από δω), ίσως σε μερικά
χρόνια να μην μπορούμε να κάνουμε βόλτες στην Ορεστιάδα και σκι στο Βίτσι.
O νοών νοείτω, αφού η Καστοριά δεν είναι η μόνη πόλη που ?της καίνε τη
γούνα? όλα αυτά τα χρόνια._Α.Τ.
Renault Clio 1.4 S Cover
H... μούσα της Ρεζί στη σούπερμίνι κατηγορία, έκλεισε αισίως τα πέντε, αλλά
ακόμη αντέχει παρότι όταν ήρθε στην αγορά δεν ήταν σχέδιο μπροστά από την
εποχή του. Στη χώρα μας, το αυτοκίνητο βρήκε θετική ανταπόκριση, διακριτικά
πέτυχε δηλαδή, μέχρι την εμφάνιση του Πούντο τουλάχιστον. Σήμερα το Κλειώ
δέχεται αρκετές ενέσεις για να κρατηθεί ζωντανό εμπορικά (βλ. Κλιμά), αφού
το σκληρό γαλλικό φράγκο δεν το βοηθά στην ελληνική αγορά. H έκδοση Κόβερ,
που εφαρμόστηκε και στα 19άρια στο κύκνειο άσμα τους, δίνει ιδιαίτερη
έμφαση στην ασφάλεια, όπως υποδηλώνει άλλωστε και το όνομα. Διαθέτει ένα
πλούσιο πακέτο εξοπλισμού που περιλαμβάνει ζάντες αλουμινίου με φαρδύτερα
λάστιχα, ημιμπάκετ καθίσματα, ABS, αερόσακο οδηγού, υδραυλική υποβοήθηση
στο τιμόνι και βέβαια ηλεκτρικές κλειδαριές, παράθυρα και καθρέπτες.
Στο δρόμο, το αυτοκίνητο διατηρεί τα γνωστά, καλά χαρακτηριστικά που
γνωρίζουμε από χρόνια. Στρίβει ουδέτερα, υποστρέφει δηλαδή μόνο κατά
βούληση και διορθώνεται εύκολα κλείνοντας υπάκουα την τροχιά του στο άφημα
του γκαζιού. Τα φρένα έχουν θετική αίσθηση αλλά το ABS επεμβαίνει υπέρ του
δέοντος, ιδιαίτερα σε ανώμαλο οδόστρωμα. O Ενερζί των 1.400 κυβικών δεν
έχει ξεπεραστεί στην κατηγορία του, όντας δυνατός και πολιτισμένος στη
λειτουργία του, αλλά και οικονομικός σε όλες τις συνθήκες. Στα χέρια μας το
αυτοκίνητο κατανάλωσε λιγότερα από 8 λίτρα/100 χιλ. σε μικτή χρήση
(πόλη/ταξίδι) χωρίς συγκρατημένη οδήγηση κάποιες φορές.
H έκδοση Κόβερ, με αίσθηση λίγο από 16S χάρη στα καθίσματα, είναι μάλλον
ακριβή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν δικαιολογείται με αυτά που
προσφέρει. Απλά, δεν είναι έκδοση - προσφορά. 4,4 εκατομμύρια είναι, όπως
και να το κάνουμε, πολλά για ένα αυτοκίνητο 3,7 μέτρων, όσο κι αν αυτό
είναι πλούσιο. Και το Κλειώ δείχνει ότι είναι μικρό αυτοκίνητο στο
φινίρισμά του. Πλαστικά και υφάσματα του εσωτερικού - ό,τι καλύτερο υπήρχε
στην εποχή που πρωτοπαρουσιάστηκε το αυτοκίνητο - έχουν ξεπεραστεί από τον
ανταγωνισμό κι αυτό είναι το μόνο σημείο, που φανερώνει την ηλικία του.
Μήπως θα μπορούσε η εταιρία να προσφέρει ένα Κόβερ - Κλιμά σε πολύ κοντινή
τιμή;
ΛΕΖΑΝΤΕΣ
H καθημερινότητα των Καστοριανών είναι άρρηκτα δεμένη με τη λίμνη. H
επιβίωσή της δεν είναι μόνο θέμα τρόπου ζωής αλλά και μοχλός ανάπτυξης της
συνολικής οικονομίας της πόλης.
Σε ένα από τα 3.000 γουναράδικα της Καστοριάς. O κλάδος που απογείωσε
κάποτε την οικονομία της πόλης και την έκανε διάσημη σε όλο τον κόσμο,
είναι τα τελευταία χρόνια η κύρια - αν όχι η μοναδική - αιτία για την
οικονομική κρίση που περνάει.
Παναγία Κουμπελίδικη, σταυρική τρίκογχη εκκλησία του 11ου
αιώνα, μία από τις 70 περίπου που υπάρχουν μέσα στην πόλη. Ταλαιπωρημένη
όπως όλες από τα χρόνια και τους κατακτητές, βρίσκεται πνιγμένη στο
?μοντέρνο? κέντρο της Καστοριάς, θύμα κι αυτό της ?ανάπτυξης? στα χρόνια
του ?60-?70.
Παιχνίδι και ξεγνοιασιά για τους γόνους της Καστοριάς στην πλατεία του
Δημαρχείου. Σε μια πόλη ειδυλλιακή για τον επισκέπτη, η ζωή δεν είναι
καθόλου εύκολη, με την κρίση που περνά η γουνοποιία. Και τα πιτσιρίκια αυτά
ίσως να διηγούνται κάποτε στα παιδιά τους ότι οι παπούδες τους ήταν
πλούσιοι γουναράδες. Το ερώτημα είναι: τι δουλειά θα κάνουν οι ίδιοι τότε;
Το κατ? εξοχήν άθλημα της Καστοριάς είναι η κωπηλασία. 250 αθλητές στους
τρεις ομίλους της πόλης, χάρισαν μέχρι σήμερα νίκες σε παγκόσμιο επίπεδο
αλλά ακόμη περιμένουν σοβαρή βοήθεια από την Αθήνα.
O κυρ Ζαφείρης ο βαρκάρης, φύλακας άγγελος σήμερα της λίμνης, ως άνθρωπος
του Δήμου πλέον. Γνωρίζει τη βιολογία των νερών εκεί σαν την τσέπες του!
Εργάτες αναστηλώνουν και συντηρούν καθημερινά τις δεκάδες εκκλησίες της
Καστοριάς, το μεγαλύτερο κειμήλιο της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, στον κόσμο
ολόκληρο.
Καστοριά by night. Ζωντανή πόλη - όπως κάθε άλλη στη χώρα - με μια νεολαία
?μέσα στα πράγματα?, καταδικασμένη όμως να μεταναστεύει για σπουδές ή για
να βρει δουλειά.
Δημοτικό ραδιόφωνο Καστοριάς 99,9 FM, ένας από τους 6 ιδιωτικούς σταθμούς
της πόλης. Αυτό που το κράτος της Αθήνας ονομάζει ελεύθερη ραδιοφωνία,
παίρνει άλλες διαστάσεις στην ακριτική πόλη, κρατώντας ενήμερους τους
κατοίκους και ζωντανή την ελληνική γλώσσα (όπως κι αν δίνεται αυτή) και
πέρα από τα σύνορα της χώρας.